Bijna iedereen heeft er één: een innerlijke criticus, een stemmetje in je hoofd. Een stemmetje dat vaak overwegend streng is voor je. Een stem die je onnodig in de put kan helpen. Helaas kan dit ontzettend schadelijk voor je zijn: je zelfvertrouwen en je zelfbeeld kunnen enorm kelderen. Deze innerlijke criticus kan heel goed aan een depressie, een burn-out of angst bijdragen. Deze stem gaat je in ieder geval niet helpen, om van een depressie of burn-out te herstellen.
Het bijzondere is: die stem dat ben jij. Er zit niet een mannetje in jouw hoofd, jij bent zelf degene die zo tegen je praat. En dat is goed nieuws, want dat betekent dat jij hier iets mee kunt doen, dat jij dat stemmetje een halt toe kunt roepen.
1. Word je bewust van je gedachtenpatroon.
Als je iets wilt veranderen, dan is het allereerst belangrijk om te ontdekken wat je op dit moment doet. Ga dus eens bij jezelf na wat je allemaal denkt over jezelf. Zelf was (en nog steeds wel eens) ik heel goed in roepen: ‘Zie je wel…’ ‘Ik ben hier heel slecht in’ ‘Wat dom van me!’ ‘Ik heb altijd pech’ ‘Ik kan dat en dat niet.’ ‘Ik moet sporten/uit/leuk zijn/sociale dingen doen/etc.’ ‘Je bent niet goed genoeg.’ Dit soort uitspraken hoor ik van de mensen die ik coach ook dagelijks.
Maar ook: ‘Hij/zij is veel mooier/slimmer/succesvoller/dunner/beter/grappiger/liever/etc.’
Of: ‘Zij vinden mij vast stom/niet aardig/dik/ondankbaar/etc. ‘ ‘Mijn vader/moeder is vast niet trots op me als…’
Het kost soms best veel tijd en inzicht om te ontdekken wat dat stemmetje je allemaal wijs probeert te maken. Het is daarnaast de kunst om te herkennen dat dat stemmetje niemand anders is dan jezelf. Tijdens het coachen hoor ik dit altijd ‘van een afstandje’ aan en hou ik je graag een spiegel voor (en ik verbeter je, wanneer nodig 😉). Pas als je dit herkent, kun je echt iets veranderen.
2. Stel jezelf de vraag: Helpt het je?
Die eeuwige kritiek op jezelf helpt je waarschijnlijk niet, het zorgt er meestal alleen maar voor dat je minder zelfvertrouwen hebt, minder snel iets aangaat en dat je in een kramp schiet. Het levert je vaak spanning en gepieker op. Of het maakt dat je jezelf liever verstopt.
Als je jezelf deze vraag stelt, en het antwoord is nee, zorg dat je jezelf niet (weer) op je kop geeft. ‘Waarom ben ik altijd zo boos op mezelf?’ ‘Wat frustrerend dat ik dit niet kan!’ Je voelt het al aan: ook dit helpt je zeker niet!
3. Oordeel minder over jezelf
Nadat je het hebt herkent en hebt getoetst of het helpend is om jezelf steeds op je dak te geven, kun je proberen minder te oordelen over jezelf. Dit kan best lastig zijn, als je het al jaren gewend bent om jezelf de grond in te praten. Merk je dat je toch over jezelf oordeelt, verbeter jezelf dan! Bijvoorbeeld:
Vind je dat je iets doms hebt gedaan? Heb je bijvoorbeeld een fout gemaakt op je werk? Erken dat dit niet zo handig was, los het op en laat het los. Maak het niet groter dan het is en weet dat je gewoon een mens bent. Daarbij: je gedrag definieert niet perse wie je bent. Dat je iets doms doet, betekent niet dat je dom bent!
4. Oordeel minder over anderen.
Er is best een grote kans dat als je heel kritisch bent op jezelf, je dit ook over anderen bent. Probeer ook anderen niet te negatief te beoordelen, wees je ervan bewust. Dit kan om hele kleine dingen gaan, bijvoorbeeld het ‘veroordelen’ van de kledingstijl van iemand die je op straat tegenkomt. Maar het kan ook heel groot zijn: roddelen over collega’s of vrienden. Als je hierop gaat letten, zul je merken dat dit allemaal negatieve energie is en dat het soms meer over jezelf zegt, dan over de persoon over wie je lelijke dingen denkt of zegt.
5. Oordeel in het algemeen minder.
In het algemeen: probeer jezelf af te leren om negatief te oordelen over wat dan ook. Mijn eigen ervaring is bijvoorbeeld dat ik elke ochtend moe wakker word. Voorheen kon ik dan de hele ochtend klagen over dat ik moe was, geen zin had en het liefst een dag vrij nam van alles. Tegenwoordig ben ik nog net zo moe, maar weet ik dat het me niet helpt om er over te klagen. Het wordt erger door de negatieve energie die het geeft en ik trek anderen om me heen mee. Ik weet ook dat die moeheid van zelf weggaat als ik gewoon rustig mijn ding doe en dat het puur betekent dat mijn lichaam nog even wakker moet worden.
Het geeft zoveel meer rust om hier minder negatieve aandacht aan te geven en dit werkt eigenlijk bij alles! Probeer het maar eens.
6. Stop met vergelijken!
Een combinatie van bovenstaande is: jezelf met anderen vergelijken. Dit is zo giftig voor je, want het helpt je niet, je ziet alleen maar wat je ‘wilt’ zien en je kunt niet in andermans hoofd of leven kijken.
Op social media doen we niet anders dan onszelf met andere mensen vergelijken. Word je er eerst maar eens bewust van hoe vaak je dit doet, hoe vaak je denkt: hij/zij heeft een leuker leven. Hij/zij is veel succesvoller/mooier/dunner/leuker/etc. Merk je dat je dit doet? Het heeft geen zin, nogmaals: je kunt niet in andermans hoofd kijken. Grote kans dat iemand alleen de ‘mooie’ dingen des levens laat zien. Word je er echt heel down van? Zorg dat je minder op social media bent, of ontvolg de mensen waar je je down van gaat voelen.
7. Oefen dankbaarheid.
Tot slot: oefen in positief denken. Maak lijstjes (op papier of in je hoofd) van de dingen waar je dankbaar voor bent (en hou de mitsen en de maren achterwege). Wees dankbaar voor kleine en grote dingen. Geef je aandacht aan positieve dingen en mensen, en laat negatieve dingen links liggen.
Hiermee wil ik niet zeggen dat verdriet en boosheid en andere emoties er niet mogen zijn (juist wel), want deze emoties onderdrukken gaat je zeker niet helpen. Wel wil ik je aanmoedigen om bewuster na te denken over wat jou helpt, waar jij bij gebaat bent en waar jij gelukkiger van wordt!
Cliché maar waar: alles wat je aandacht geeft groeit. En: wees lief voor jezelf!
Kun je hier hulp bij gebruiken? Stuur me gerust een berichtje, tijdens een coach traject schenk ik hier veel aandacht aan.
Misschien vind je dit ook interessant:
Blog: Perfectionisme: Hoe ga je beter om met perfectionisme?
Blog: Prestatie-frustratie: laat prestatie meer los
Pagina: Trajecten
