Kan een student een burn-out krijgen?
Je studententijd moet de mooiste tijd uit je leven zijn…. Toch??? Voor sommige mensen is het ondenkbaar dat een student een burn-out kan krijgen, maar niets is minder waar: studenten kunnen zeker een burn-out krijgen. In mijn praktijk kom ik ze helaas vaak tegen. Hoewel uit onderzoek blijkt dat mensen tussen de 25 en 44 jaar vaker last lijken te hebben van burn-out, zijn jongeren wel heel vatbaar voor burn-out. In je studententijd wordt er veel van je verwacht en je staat vaak voor het eerst op eigen benen. Dit brengt stress, verantwoordelijkheid en druk met zich mee. Dit en andere oorzaken kunnen dan leiden tot burn-out.
Wat is een burn-out?
Kort gezegd is je lichaam uitgeput, opgebrand. Je bent emotioneel, mentaal en fysiek op. Dit kan zich in allerlei klachten uiten. Denk aan: angst, stijve spieren, suizende oren, duizelingen, huilbuien, korte lontjes en gewoon niets meer kunnen. Onderin dit artikel vind je een lijstje met blogs en artikelen die hierop verder gaan.
Of check de burn-out checklist om te onderzoeken of jouw klachten kunnen duiden op burn-out.
Hoe komt het dat een student last krijgt van burn-out?
Prestatiedruk, maatschappelijke druk, social media, angst, de op de loer liggende studieschuld, het gevoel hebben geen controle te hebben over de situatie, een groot sociaal netwerk en weinig slaap door studeren en feesten kunnen allemaal oorzaken zijn van de burn-out.
Als student voel je vaak veel druk om overal goed in te zijn, bij te zijn en je moet continue presteren: op social media, bij je nieuwe vrienden en uiteraard in de studiebanken. Alle ballen hoog houden eist zijn tol. Daarnaast kunnen verlies van een geliefde, een trauma uit je jeugd en andere big life events een extra rol spelen die je nog kwetsbaarder maakt voor stress en burn-out.
Hoe ga je ermee om?
Als je merkt dat je burn-out klachten hebt, neem die klachten dan serieus en ga ermee aan de slag! Het kan erg lastig zijn om in je studenten tijd een burn-out te hebben, omdat dit vaak ten koste gaat van een studie jaar en wellicht inkomsten, doordat je niet kunt werken. Onderstaande tips zijn bedoeld voor jou als je al bent uitgevallen met burn-out, maar ook als je merkt dat je steeds meer klachten en symptomen ervaart.
1. Luisteren naar lichaam
Leer weer luisteren naar je lichaam. Als je veel en lange tijd stress ervaart, dan wordt het steeds lastiger om naar je lichaam te luisteren. Ook zorgt het verdringen van emoties en andere gevoelens voor veel stress. Een vervelende wisselwerking. We gaan dan doorgaans in de overlevingsstand, dit kunnen we best even volhouden, maar helaas kan dit er ook voor zorgen dat het op een dag gewoon op is. Boem is ho, zeg maar.
Leer je weer luisteren naar je lichaam, dan zul je beter je grenzen aan kunnen voelen en veel beter je emoties kunnen verwerken.
Leren luisteren naar je lichaam klinkt wellicht ingewikkeld en misschien zelfs zweverig, maar het is eigenlijk heel simpel: Leg je aandacht eens naar je grote teen, of je buik. Zie je? Je doet het al, je kunt je best bewust worden van je lichaam. Een gezonde manier om relatief simpel weer naar je lichaam te luisteren en tegelijkertijd stress te reduceren is rustig hardlopen. De nadruk ligt hier op rustig, ga je te hard van stapel, dan put je jezelf uit en maak je juist weer stress aan.
>>>>In mijn online hardloopprogramma Connect & Run leer ik je hoe je dit aanpakt en werk je dus tegelijkertijd aan je conditie!
2. Grenzen stellen
Als je burn-out klachten hebt, dan moet je grenzen gaan stellen. Het fijnste is als je je ze weer leert aanvoelen, die grenzen, zoals beschreven bij het vorige punt.
Je kunt grenzen stellen voor jezelf: door niet langer door te feesten, te studeren of juist op tijd naar bed te gaan. Van burn-out klachten en de stressmodus worden we namelijk vaak erg grenzeloos, omdat we niet goed meer voelen en op een soort automatische overlevingspiloot zijn overgeschakeld.
Daarnaast is het ook goed om je grenzen te leren communiceren naar de buitenwereld. Zeg eens wat vaker nee als je geen zin hebt, of geef aan dat je op voorstel x en y later terug komt. Zo heb je even wat tijd om te bedenken of het echt handig en verstandig is!
Goed om te weten: mensen houden van duidelijkheid en kaders. Nee zeggen tegen anderen kan soms even hard aankomen, maar je geeft duidelijkheid en dat is fijn.
3. Onderzoek je gedachten
Zonder dat ik in je hoofd kan kijken, durf ik te beweren dat je vaak en veel gedachten zult hebben die zeggen dat je dingen ‘moet’ en ‘niet mag’. Je hebt waarschijnlijk allerlei overtuigingen die jou verder de burn-out in werken. Overtuigingen als: ‘ik moet wel overal bij zijn.’ ‘Mensen moeten me leuk/knap/authentiek/interessant/slim/dun/etc. vinden.’ ‘Ik moet hoog scoren op mijn examens.’ ‘Ik moet de controle houden over mijn hele leven.’ Etc. etc.
Onderzoek deze gedachten en vraag jezelf eens af of ze a) kloppen en totaal waar zijn (moet echt iedereen jou echt perse de allerleukste en liefste vinden? Of valt het eigenlijk wel mee?) en b) of ze jou als persoon helpen (waarschijnlijk niet!).
Corrigeer jezelf op een liefdevolle of neutrale manier en probeer er een meer zinvolle en realistischere gedachte tegen over te zetten: ‘Ik hoef niet overal bij te zijn, ik mag zelf kiezen.’ ‘Niet iedereen hoeft mij helemaal het einde te vinden.’
4. Stel verwachtingen van jezelf bij
Er wordt veel van je verwacht, in je studententijd, maar ook daarna. En die verwachtingen internaliseer je onbewust. Dit kan er toe leiden dat je ineens allerlei verwachtingen van jezelf hebt, die van buiten komen. Je ouders, vrienden, docenten, de buitenwereld, social media. Stel je verwachtingen dus eens bij en probeer je zo nu en dan eens af te vragen van wie je nou eigenlijk van alles moet. Van jezelf of van iemand anders? En waarom je iets wel of niet moet. En of dat ‘moeten’ ook kan worden vervangen door ‘mogen’ of ‘willen.’
5. Stel prioriteiten, wat moet echt?
Veel van ons zijn opgegroeid dat we alles kunnen bereiken. De vraag is in hoeverre dat nou echt waar is, maar belangrijker is dat je je realiseert dat je heel veel kunt bereiken door hard te werken, een beetje geluk en de juiste omstandigheden, maar dat je niet alles tegelijkertijd kunt bereiken! Je kunt niet én en bestuursjaar én een enorm sociaal leven met bijbehorende feestjes én een goede dochter/zoon én cum laude afstuderen. Je moet kiezen en je moet prioriteiten leren stellen. Dit gaat overigens allemaal een stukje makkelijker als je leert naar je eigen lichaam en gevoel te luisteren, je grenzen leert aangeven en je verwachtingen bijstelt. Alles hangt met elkaar samen.
6. Lees gezond: fysiek en mentaal
Je mentale en fysieke gezondheid zijn niet los van elkaar te zien. Merk je dat je veel burn-out klachten hebt, probeer dan eens een tijdje wat meer terug naar de basis te gaan van wat je lijf nodig heeft: rust, routine, goed en voedzaam (en voldoende!!) eten, regelmatig bewegen en genoeg slaap.
Slaap je slecht? Check dan eens deze podcast of mijn online cursus waarmee je weer leert slapen als een tevreden baby
7. Praat en zoek hulp
Tot slot, misschien wel de belangrijkste tip: je kunt het niet alleen en dat hoeft ook niet. Je hebt wellicht vrienden, familie of docenten die je kunnen helpen. Daarnaast is het raadzaam om met veel stressklachten naar de huisarts te gaan. En tot slot is professionele hulp bij specifiek burn-out altijd een goed idee. Praten lucht op, je verhaal doen kan je helpen om herkenning en erkenning te krijgen. Je kwetsbaarder op leren stellen, is spannend en moedig, en meestal echt nodig om verder te komen.
Heb je behoefte aan meer hulp bij je burn-out? Ik heb veel ervaring met en verstand van burn-out. Je kunt kiezen voor een heel traject, maar wellicht wil je eerst alleen wat vragen stellen of checken of jou klachten bij een burn-out horen. Kijk eens hier voor 1 op 1 coaching in Groningen of hier voor een stress en burn-out consult online.
Heb je vragen? Stel ze gerust via onderstaand formulier.
Er valt nog veel te vertellen over burn-out, check bijvoorbeeld deze blogs, artikelen en aanverwant eens:
Kennisbank: veelgestelde vragen over burn-out
