Weinig zelfvertrouwen is een syptoom van burn-out

Een bekend symptoom van burn-out is het feit dat je zelfvertrouwen enorm laag is. Dit hangt met allerlei andere burn-out symptomen en klachten samen. Dit gebrek aan zelfvertrouwen en zelfwaardering heeft een enorme impact op je mentale gezondheid en – gesteldheid kan je herstel weer in de weg zitten. Hieronder leg ik je uit hoe dit precies werkt, waar je onzekerheid mogelijk vandaan komt en vooral: wat kun je doen om je zelfvertrouwen, je eigenwaarde en je zelfliefde te herstellen? Hoe zorg je ervoor dat je je minder onzeker voelt, tijdens en na je burn-out?

Disclaimer: Bij herstellen van burn-out en het herstellen van je zelfvertrouwen bestaan geen short cuts, dus stiekem door scrollen naar de laatste alinea heeft geen zin 😉.

Een laag zelfvertrouwen is een gevolg van burn-out

Burn-out bestaat grofweg uit 3 grote aspecten, die weer zorgen voor veel verschillende klachten. Die aspecten zijn: mentale en fysieke uitputting, een vervreemding van jezelf en de wereld om je heen én tot slot een lager zelfvertrouwen. Dit laatste houdt in dat je minder gelooft in je eigen capaciteiten, jezelf minder waard vindt (dan anderen) en je jezelf soms ronduit stom vindt.

Doordat je ongelooglijk uitgeput bent, kun je ook daadwerkelijk minder: je hebt weinig tot geen energie, dus je bent simpelweg niet in staat om te presteren. Dit maakt je onzeker, door je burn-out. Je lichaam laat je in de steek*, wat er voor zorgt dat je niet meer mee kunt doen. Heb je een groot deel van je identiteit opgehangen aan je werk of je prestaties, dan weegt dit er zwaar in. Dit zorgt dus tegelijkertijd ook voor een vervreemding van jezelf.

*De ongemakkelijke waarheid is natuurlijk dat jij jezelf in de steek hebt gelaten 😘

Daarnaast staat je lichaam onder gigantische stress en spanning en lukt het niet om die ontspanning terug te krijgen. Je hebt dus letterlijk minder fysieke en mentale controle over je lichaam. Die stress zorgt er tevens voor dat je veel paniek kan ervaren, minder goed kan nadenken dan normaal gesproken en dat je in een soort tunnelvisie terecht komt. Dat laatste kan er dan weer voor zorgen dat je alleen de negatieve dingen ziet. Die stress-stand is een overlevingsstand, je bent dan nog alerter voor gevaar en negatieve dingen. Je hoofd probeert je dus de hele tijd te behoeden voor van alles en dit zorgt indirect weer voor minder zelfvertrouwen en meer onzekerheid.

Had je altijd al een laag zelfbeeld (wat de oorzaak daar dan ook van is)? Dan triggeren die constante spanning de gedachten en zorgen die bij dat lage zelfbeeld horen.

Een laag zelfvertrouwen is een oorzaak van burn-out

En daarmee komen we op een belangrijk punt: een laag zelfvertrouwen, weinig zelfliefde, onzekerheid of een lage eigenwaarde kan enorm bijdragen en resulteren in een burn-out.

Dat lage zelfvertrouwen kan ervoor zorgen dat je een enorme perfectionist bent (spoiler: perfectionisme komt altijd voort uit een laag zelfbeeld. Anders heet het gewoon kwaliteitsgericht of doelgericht 😉). Dat kan er vervolgens weer voor zorgen dat je enorm veel energie en tijd steekt in ‘het goed doen’. Daarnaast ben je vaak heel bang om te falen en het oordeel van anderen. Je zet een masker op, wat op termijn ook weer enorm veel energie kost. Je raakt uit verbinding met je echte zelf, en voila: opgebrand, een burn-out!

Het kan ook zijn dat je vooral vindt dat je niet mag zeuren en altijd tot het gaatje moet gaan. Dat je heel erg goed voor anderen kan en wil zorgen, maar jezelf op emotioneel of fysiek vlak stiekem verwaarloosd.

Het kan ook goed zijn, en ook dit ligt in het verlengde van bovenstaande en hangt hier mee samen, dat je gewoon super streng bent voor jezelf en niet rust tot je werk af is (en als je een perfectionist bent, dan is je werk nooit af. Top!).

Misschien pieker je jezelf suf over gesprekken die je voerde of situaties waar je in dreigt te belanden. Omdat je bang bent voor wat anderen van je vinden of omdat je gelooft dat je het nooit goed doet.

En dan nog even over het uiterlijk. In een wereld waarin uiterlijk zichtbaarder en misschien wel maakbaarder is dan ooit, steken steeds meer mensen, steeds meer geld, tijd en energie in dat uiterlijk. In de hoop dat het ooit goed genoeg is. En begrijp me niet verkeerd, er is echt niets mis met een beetje ijdeltuiterij, maar als de onderliggende motivatie een gebrek aan zelfvertrouwen is, dan kan het wel degelijk schadelijk zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan eetproblematiek.

En ga zo nog maar even door. Allemaal patronen en onderliggende factoren die veel tijd en energie kosten. Patronen die te maken hebben met je lage zelfvertrouwen en die dus bijdragen aan burn-out.

De neerwaartse spiraal van burn-out en zelfvertrouwen.

Net als zoveel patronen bij burn-out, is dit een neerwaartse spiraal: je hebt weinig zelfvertrouwen, waardoor je uitgeput raakt en door de uitputting, de burn-out, heb je minder zelfvertrouwen.

Je raadt het al: deze spiraal, dit systeem, dit patroon moet doorbroken worden om te kunnen herstellen.

Hoe verhoog je je zelfvertrouwen weer tijdens en na je burn-out?

Hoe krik je je zelfvertrouwen en je zelfwaardering weer op? Allereerst is het goed om te zeggen dat je niet de enige bent met een laag zelfvertrouwen. En dat het goed is om uit te zoeken waarin dit voor jou allemaal doorwerkt. Waarschijnlijk stiekem in heel veel dingen. Denk aan werk, interpersoonlijke relaties, je relatie met eten of sporten, de opvoeding die je aan je kinderen meegeeft, enzovoorts. Heb je daar de (mentale) ruimte nu niet voor, dan is het eerst tijd om fysiek te herstellen van burn-out, zie het eerste punt hieronder. Hieronder een aantal adviezen waarvan ik denk dat je er echt iets mee kunt:

 

Herstel van burn-out 😉

Met fysiek en mentaal herstel, zul je merken dat je weer wat dichterbij jezelf komt, de spanning in je lijf en in je hoofd wat afneemt en dat je zelfvertrouwen weer een beetje groeit. Ben je al wat verder in je herstel, dan is het wijs om het stuk ‘zelfvertrouwen, zelfliefde of eigenwaarde’ wel echt serieus aan te pakken. Maar eerst uitrusten help echt.

Neem de tijd

Vertrouwen moet je opbouwen, ook het vertrouwen in jezelf.

Vertrouwen komt te voet en vertrekt te paard. En dit geldt ook voor zelfvertrouwen. Het kost tijd en vooral: je wordt niet op een dag wakker met een spontaan aangegroeid zelfverzekerdheids-orgaan 😉. Zelfvertrouwen groeit stukje bij beetje.

Onderzoek wat je allemaal denkt en zegt over jezelf

Hou eens een tijdje bij wat je allemaal over jezelf denkt en zegt. Misschien schrik je je rot. Vraag jezelf ook af: zou ik dit tegen mijn moeder, een lieve vriend of kind zeggen? Nee? Waarom zeg je het dan wel tegen jezelf?!?!

Vaak ontdek je na een tijdje patronen in wat je denkt en zegt. Ga dan verder op onderzoek en stel jezelf de volgende vragen: wat zeg je nou eigenlijk en klopt dit wel? Hoe voel ik me hierdoor? Hoe zou ik me voelen zonder deze gedachten? Is er een stressvrije reden om deze gedachten vast te houden? En kan ik ook iets anders zeggen?

Als die kluwen aan gedachten er bijvoorbeeld op neer komen dat je steeds tegen jezelf zegt ‘ik ben niks waard’. Klopt dit wel? Is het waar dat je echt he-le-maal niks waard bent? Voor niemand? Nooit geweest? Waarschijnlijk klopt dit helemaal niet! Maar voel je je er rete rot en gestrest door. En zou je je -als je dit niet denkt en tegen jezelf zegt- vele malen beter en rustiger en vrijer voelen. Tot slot is er ook niet echt een goede stressvrije reden om dit steeds tegen jezelf te zeggen (want het klopt niet, het helpt je niet verder en je voelt je er juist gespannen en rot door!). Wat kun je ook zeggen? Bijvoorbeeld: ik ben wel iets waard, of ik mag er zijn. Ik ben wel goed genoeg. Ik doe mijn best en meer kan ik niet doen. Voelt beter toch? Is ook veel  meer waar! Nu jij.

Herhaal dit onderzoek steeds weer als er situaties zijn die dat negatieve gedachtenpatroon weer triggeren.

Daag jezelf uit om zelfvertrouwen weer op te bouwen

en noem dat niet ‘streng zijn voor jezelf’, maar jezelf liefdevol uitdagen, op een moment dat je daar weer ruimte voor hebt, is dus niet streng, maar juist lief!

Al een stuk hersteld? Meer ruimte in je lijf en je hoofd? Dan mag je jezelf gerust een beetje uitdagen. Een simpel voorbeeld: heb je, bijvoorbeeld door je burn-out, helemaal geen vertrouwen meer in je lijf? Durf je niet goed te sporten?  Neem dan een klein stapje en probeer het wel! Wie weet wat je wel lukt. Je mag gerust ‘exits’ inbouwen en wees alsjeblieft lief voor jezelf. Zie het als een experiment, maar uiteindelijk moet je uit die angst bubbel komen. Je moet kleine stapjes gaan zetten buiten je comfort zone om te groeien, omdat zelfvertrouwensorgaan toch aan te groeien 😉.

Leer jezelf beter kennen voor meer zelfvertrouwen

Uitputting en langdurig onder stress staan, zorgen ervoor dat je van jezelf vervreemd. Of je hebt je identiteit en zelfvertrouwen lange tijd gehaald uit je werk en je prestaties. Je bent meer dan dat, je weet alleen nu even niet meer wie je dan wel bent. Dit hoort dus bij burn-out (dit is overigens ook een oorzaak van burn-out) en het is tevens een mooi moment om te gaan ontdekken wie je nog meer bent!

Waar word je blij van? Waar werd je als kind blij van? Wat voor werk doe je en wat is er nou zo mooi aan dat werk? Hoe beschrijven je vrienden je? Waarom is je partner bij je (meestal niet omdat je zo’n prachtige auto hebt en als dat wel zo is: ren!)? Wat kun je allemaal? Wat vind jij belangrijk in het leven?

Deze vragen heb je niet zomaar beantwoord, dus neem ook hier de tijd voor. Bovendien kan dit alles door de loop van je leven gerust wat veranderen, dat is ok en normaal.

Zit je echt nog aan het begin van je burn-out en lukt het überhaupt nog niet om een beetje te ontspannen? Dan  zijn deze vragen onmogelijk te beantwoorden, dit komt echt later wel.

Herstel de connectie tussen je hoofd en je lichaam

In feite hoort dit gewoon bij het herstellen van een burn-out, tenminste bij duurzaam herstel. Als je mijn blogs vaker leest of me al even volgt, dan weet je dat ik vind dat herstellen van burn-out niet ophoudt bij een tijdje uitrusten.

Goed, de connectie tussen je hoofd en je lichaam is doorgesneden. Sommige mensen voelen dat heel duidelijk, doordat ze zich -wederom- vervreemd van zichzelf voelen, anderen weten gewoon niet goed meer wat ze voelen en bij weer anderen uit het zich vooral in de klacht dat ze niet meer kunnen stoppen met piekeren, twijfelen en nadenken. Die connectie moet hersteld worden, want alleen dan kun je een vol en fijn leven leiden. Een leven waarin je zowel geluk als pijn kunt voelen.

Wat dit met zelfvertrouwen te maken heeft? Als jij je lichaam niet goed voelt, dan kun je dus niet vertrouwen op dat lichaam. En als je niet vertrouwt op je lichaam en je gevoel -al je gevoel, dus pijn in je kleine teen én keihard verdriet of schreeuwend geluk- dan mis je een essentieel onderdeel van je zelf, van je zijn, van jouw wezen.

Je hebt dan dus geen zelfvertrouwen.

Hoe los je dit op? Dit heeft tijd en energie nodig en ik zou hier een boek over kunnen schrijven, maar begin eens bij het inchecken bij je gevoel. Haal adem door je neus, waar voel je spanning in je lijf. Waar voel je pijntjes? Welke emoties voel je? Heb je energie? Observeer en oordeel niet. Laat alles er zijn.

Kijk! Je hebt contact gemaakt met je lijf!

Een andere goede manier om weer in contact te komen met je lijf is beweging en sport: denk aan yoga, maar ook aan hardlopen. Ik ontwikkelde speciaal een online programma waarin onder andere het (weer) leren luisteren naar je lichaam door hardlopen centraal staat. Geen conditie? Nogal logisch, je hebt waarschijnlijk burn-out klachten! Dat ga je juist, op jouw tempo, weer rustig opbouwen. Klik hier voor informatie, ervaringen van anderen én direct bestellen.

Stel jezelf eens kwetsbaar op bij anderen, juist tijdens je burn-out

Zelfvertrouwen gaat vaak óók over de ander. Wat vinden anderen van je? Wat zullen ze zeggen? Het voelt ongemakkelijk en naakt om jezelf helemaal te laten zien. Dus zet je een masker op. En dat kan best lang werken, totdat het niet meer werkt.

Probeer dat masker eens af te zetten bij iemand die je vertrouwt. Dit kan iemand zijn die dichtbij staat, maar dit kan ook juist iemand zijn bij wie je meer afstand voelt.

Het wonderlijke -ja, ik blijf dit wonderlijk vinden!- is dat als je jezelf een beetje bloot geeft en de ander ontvangt dat goed, dat er dan verbinding ontstaat tussen jou en de ander.

In gesprekken refereren mijn coachees altijd naar dit soort gesprekken, als ‘goede gesprekken’. Ik vraag dan altijd wat ze voelen, watze voelen bij het gesprek en wat ze nu voelen bij die ander.

Het antwoord is altijd -in verschillende bewoordingen natuurlijk- ‘een warm en fijn gevoel’ en ‘verbinding met de ander’.

Het vorige punt ging over verbinding met jezelf, dit punt gaat over verbinding met de ander. Verticale verbinding, horizontale verbinding.

Als je merkt dat je niet wordt afgewezen door de ander, dat de ander wellicht zelfs nog net iets meer van je gaat houden, ONDANKS dat jij iets heel engs en persoonlijks hebt verteld zorgt ervoor dat je zelfvertrouwen kan groeien!

Oordeel je veel over anderen? Doe es niet!

Hou je anderen aan allerlei standaarden? Vind je vaak dat mensen rare kleding aan hebben, zeg je wel eens dat anderen dik/lelijk/dom/achterlijk/nog-meer-lelijke-woorden zijn? Stop daar eens mee!

Het is ten eerste niet echt leuk voor de ander en de wereld, maar het creëert ook een heel nauw frame waar jij ook aan moet voldoen. Als de ander aan een bepaald beeld moet voldoen, dan moet jij dat ook. Je helpt hiermee een mal in stand houden waar niemand aan kan voldoen.

Thank god voor de recente body positivity movement, thank god dat we ons bewuster lijken te zijn van wat age/size/fat/body-shaming voor effect heeft op ons allemaal. Klein beetje jammer dat deze oh zo nodige beweging alweer op zijn retour lijkt.

Oordeel je veel anderen? Dan ga je dat vanzelf ook over jezelf doen. Dit werkt onzekerheid in de hand én zorgt ervoor dat je ofwel je burn-out in stand houdt of een grotere kans maakt op burn-out.

Accepteer dat er altijd dagen zullen zijn dat je je minder zelfverzekerd zult voelen

En weet ook dat dat normaal is en dat iedereen (ja echt, iedereen!) dat heeft. Je cyclus, het weer, een slechte nacht, spanning en stress, een afwijzing. Echt van alles kan ervoor zorgen dat je even wat minder zelfverzekerd bent. Dat hoort bij het leven en behoeft niet direct actie, als je bovenstaande al een klein beetje op orde hebt.

Dus ook als je volledig hersteld bent van je burn-out en veel meer zelfvertrouwen hebt, zal je je nog af en toe onzeker voelen.

Tot slot: zoek hulp bij je burn-out herstel

Preken voor eigen parochie? Misschien, maar ik weet hoe ingewikkeld het is om te herstellen van burn-out. Zoals ik al zei: echt herstel gaat over alle bovenstaande zaken. Dus én over zelfvertrouwen, én over de connectie met je lichaam én over je kwetsbbaarder durven opstellen, én én én. Maar als je een burn-out hebt, heb je geen energie en stormt het in je hoofd of is er een mist opgetrokken die overzicht onmogelijk maakt. Zoek dan hulp.

Ik ben coach en psycholoog (en ook nog running therapeut) gespecialiseerd in burn-out. Ik heb veel ervaring met burn-out, doorzie direct wat er aan de hand is (dat is ervaring en kennis, geen helderziendheid 😉) én kan je helpen om de juiste stappen op het juiste moment te zetten. Want om die burn-out nog ingewikkelder te maken: er zijn allerlei fasen in herstel en in elke fase is iets anders goed om te doen. Klik hier voor meer informatie over mijn unieke werkwijze. Of plan direct een gratis intake in.

Vragen? Stuur ze gerust via onderstaand formulier. Deel dit blog met je medepiekeraars én hou mijn Instagram in de gaten, want heel binnenkort kom ik met een nieuw online en laagdrempelig burn-out programma.

Burn-out coach

Goudje Haadsma is psycholoog, burn-out coach én running therapeut. Ze helpt je op een praktische en nuchtere manier naar herstel, maar is niet bang om echt naar de kern te gaan. Zo leer je je zelf beter kennen, snap je meer van je zelf, je lichaam en je burn-out. En zo leer je dan weer aan het roer van jouw leven te gaan staan. Het doel van elk traject is altijd: duurzaam en écht herstel.